هر آنچه باید درباره آینده شغلی یک مهندس مکانیک بدانید

می خواهید چه کاره شوید؟

مهندس مکانیک یعنی کسی که کارشناسی مهندسی مکانیک دارد. البته مهندسی مکانیک رشته ای است که در ایران تا مقطع دکتری امکان تحصیل دارد. کسی که در این رشته تحصیل کرده می داند که چگونه یک ماشین و یا دستگاه را طراحی کرده، بسازد و راه اندازی کند. او همچنین با انواع انرژی ها مانند انرژی خورشیدی، هسته ای و شیمیایی آشناست.  همچنین اصول اساسی نیرو، حرکت و گرما برای ساخت دستگاه ها، طراحی سیستم ها و فرآیندها را  به کار می گیرد. کسی که دانش مکانیک دارد می تواند انواع و اقسام دستگاه ها و فرآورده ها را تولید کند. تولید یک طرح و نقشه صنعتی با کمک کامپیوتر، رباتیک و خودکار سازی سیستم های دستی  در حیطه ی کار یک کارشناس مکانیت است. موتورها و چرخ دنده ها، نیروگاه های برق، سیستم های کنترل، فناوری لیزر و تجهیزات کارخانه ای در حوزه کار مهندسان مکانیک هستند.

به عنوان یک مهندس مکانیک ابتدا با خودتان حساب و کتاب کار را انجام دهید و یک حوزه را انتخاب کنید. در میان مشاغلی که حقوق آنها را می پسندید، آسان ترین کار برای شما  بهترین کار برای شما است. مشاغل مربوط به طراحی با کامپیوتر و میز سروکار دارند. مشاغل مربوط به ساخت با جعبه ابزار و موتور جوش و روغن سرو کار دارند. مشاغل مربوط به راه اندازی بیشتر جنبه تعمیرات و فنی دارند. مشاغل بازرسی هم برای مدارک بالاتر از کارشناسی رایج هستند ولی خیلی از اوقات کارشناسی هم می تواند کافی باشد.  کارشناس مکانیک یکی از آن افرادی است که تقریبا در همه جا کارایی دارد حتی در فروش. یک فروشنده تجهیزات کارخانه ای که مکانیک خوانده باشد می تواند یک دستگاه را به بهترین شکل ممکن پرزنت و معرفی کند. با توجه به گران بودن تجهیزات و دستگاه ها، مشتریان قطعا از توضیحات کاملتر استقبال می کنند. همه فن حریف بودن مکانیک باعث می شود مدرک کارشناسی مهندسی مکانیک برای اغلب مشاغل کافی باشد.

مهارت های مهم برای کارشناس فنی

نرم افزارهای محاسبات فنی از قبیل میپل و متلب را یاد بگیرید. Matlab یک نرم افزار پیشرفته طراحی و محاسباتی پولساز است. در صورت تسلط به این برنامه یک امتیاز عالی جهت جذب در شرکت های داخلی و خارجی دارید. این نرم افزار علاوه بر برنامه محاسبات عددی، یک زبان برنامه‌نویسی نسل چهارم می باشد.

اگر قرار است به عنوان مهندس مکانیک در یک کارخانه مسئولیت طراحی تولیدات را بر عهده بگیرید باید از ابزارهای طراحی سر در بیاورید. نرم افزار کتیا   CATIA  یکی از کاملترین نرم افزارهاست  که بیشتر شرکت های بزرگ برای کارهای خود در زمینه طراحی از آن بهره می برند. آباکوس  Abaqus برای تحلیل مسائل مکانیک جامدات (تنش – کرنش)، انتقال جرم، آکوستیک، انتقال حرارت، تحلیل حرارتی اجزاء الکتریکی، تراوش و پیزو الکتریک رایج است. SolidWorks 3D CAD و نرم افزار طراحی Pro Engineer مهم هستند. اما مهمترن نرم افزارهای مدلسازی برای یک مهندس مکانیک، ANSYS و AutoCAD هستند که حتما باید آنها را بلد باشید.

 

اگر مهندس مکانیک در جوشکاری و کار با تجهیزات تراشکاری مشکل داشته باشد کلاهش پس معرکه است. راه اندازی دستگاه ها و آزمایش ماشین‌آلات مختلف نیازمند آشنایی با PLC است و دانستن برنامه ریزی دستگاه ها یک امتیاز بزرگ برای شماست. کارشناس مکانیک می تواند در پروژه های بزرگ در سطح جهان و یا در پروژه های کوچکی مثل ساخت پروتز ایمپلنت کار کند. بسته به کاری که برای رسیدن به آن برنامه ریزی کرده اید باید مهارت های مربوط به آن را یاد بگیرید. کارشناس فنی باید دست به آچار باشد خصوصا اگر در پروژه های مربوط به پروژه های عملیاتی مشغول به کار می شود. از لوله کشی آب و فاضلاب، با آشنایی با عملکرد گرم کننده‌های ساختمان تا بخش های داخلی موتورهای احتراق را کار کنید. برای کار با دستگاه های لیزری در دوره های فنی شرکت کنید برای شغل شما داشتن یک مدرک معتبر فنی  ارزش زیادی دارد.

استخدام یک مهندس مکانیک

• فریلنسینگ بهترین نوع دورکاری در پروژه های طراحی است. انجام یک سفارش محاسباتی یا برنامه نویسی متلب و میپل برای انجام یک پروژه کاری یا دانشجویی را شامل می شود. با ثبت نام در شرکت هایی که به عنوان واسطه کار را به شما می سپارند به راحتی می توانید پروژه بگیرید. بسته به سیاست های شرکت واسطه فریلنسینگ شیوه ثبت سفارش توسط مشتری و گزینش فریلنسر متفاوت است. پروژه هایی در نرم افزارهای طراحی و مدلسازی و محاسباتی بیشترین پروژه های سفارشی هستند.
• شرکت های بزرگ دنیا برای جذب حرفه ای های جهان از روش دورکاری بهره می برند. نخبه ها گران هستند و پیدا کردن آنها سخت است چون بیکار نمی مانند. شرکت ها برای استفاده از توانایی نخبگان فرامرزی کارمندان دورکار را استخدام می کنند. اغلب مشاغل محاسباتی، برنامه نویسی، طراحی و مدلسازی که با نرم افزارهای جهانی مانند متلب و کتیا انجام می شوند، برون سپاری می شوند.
• بیشترین استخدام مهندس مکانیک به صورت حضوری انجام می شود. ساعات خاصی از روز یا شب را در محل کار صرف انجام کارهای خود می کنید. این روش در حالت عادی درآمد ثابتی دارد و اضافه کاری در آن متداول است. شرکت ها با برگزاری آزمون استخدامی یا مصاحبه شغلی مهندس مکانیک استخدام می کنند. بسته به حساسیت کار یا محلی که در آن مشغول خواهید شد گاهی آزمون عملی هم به فرایند استخدام اضافه می شود.
• کارآفرینی یک مهندس مکانیک موضوعی است که سالهاست جواب داده است. بیشترین مدیران کارگاه های تولیدی، مهندسان مکانیک هستند. مکانیک به دلیل تنوع آموزشی در سه گرایش کاربردی و متنوع به فارغ التحصیلان خود دید جامع خوبی می دهد. آشنایی با شرکت های مختلف در دوره های کارآموزی و بازدیدهای علمی به دانشجویان این رشته ایده های خوبی برای ورود به بازار کار می دهد.

محیط کار مهندس مکانیک کجاست؟

مهندس مکانیک محیط شغلی بسیار گسترده ای دارد. از اتاق دندانسازی گرفته تا یک پایگاه فضایی. بسته به شغلی که در آن دست به کار می شوید ممکن است سر از یک سوله پر از تجهیزات مکانیکی در بیاورید. بخش های تولید تمامی کارخانه ها برای بازرسی عملکرد صحیح دستگاه ها به یک کارشناس فنی نیاز دارند. اگر اهل تدریس باشید می توانید به عنوان معلم در مدارس یا مراکز فنی و حرفه ای برای آموزش جوشکاری و… فعالیت کنید. شرکت های خصوصی و کارگاه های تولید و بسته بندی نیازمند کارشناس فنی هستند. کارشناس مکانیک می تواند در بخش های بسیار متفاوتی از یک شرکت خصوصی کار کند. میتوانید پشت کامپیوتر با طراحی محصول یا درون کارگاه با تعمیر و نگهداری دستگاه ها و تجهیزات حضور داشته باشید. حتی به عنوان یک فروشنده و بازاریاب که محصولات تولیدی را به مشتریان معرفی می کند می توانید در خارج از شرکت فعالیت کنید.

مهندس مکانیک در شرکت های خصوصی بیشترین درآمد را خواهد داشت و می تواند با فعالیت مناسب خود را به مراحل مدیریتی برساند. واردات و صادرات تجهیزات و دستگاه های مورد نیاز داخل و خارج از کشور از پردرآمدترین مشاغل یک مهندس مکانیک است. شرکت های دولتی زیادی برای استخدام مهندس مکانیک درخواست می دهند و از طریق آزمون و مصاحبه استخدام می کنند. محیط کار در شرکت های دولتی می تواند کارگاهی و یا دفتری باشد اما در میزان حقوق و دستمزد تفاوت چندانی ندارد. خدمات بیمه ای و ساعت کاری مشخص و خدمات دولتی از مزایای استخدام در شرکت های دولتی است. بسیاری از مهندسان مکانیک برای کسب درآمد بیشتر، پروژه های دولتی را به صورت پیمانکاری تقبل می کنند و از مزایای بیشتری برخوردار می شوند. بدیهی است که پروژه های بزرگتر سود بیشتری حاصل می کنند و بر اعتبار شرکت پیمانکار می افزایند.

چه درآمدی کافی است؟

به عنوان یک مهندس مکانیک چه سقف درآمدی را برای خود متصور شده اید؟ این دقیقا به کاری که می کنید بستگی دارد. اگر به تدریس در مدارس و مراکز فنی و حرفه ای علاقمند هستید یک درآمد فرهنگی خواهید داشت. اگر به واردات و صادرات می اندیشید به اندازه یک تاجر درآمد دارید. به عنوان یک کارشناس مکانیک اگر محل کارتان را مشخص کرده اید احتمالا میزان درآمد شما مشخص شده است. شاید اینجا تنها جایی باشد که درآمد بخش دولتی به دلیل مزایای پیمانکاری مهندسان مکانیک بیشتر از بخش خصوصی می شود. البته با در نظر گرفتن میزان دردسر و زمانی که برای بدست آوردن پروژه های دولتی صرف می کنید. دلیل آن هم این است که افراد و سازمان ها برای سپردن کار به کارمندان دولت بیشتر اعتماد می کنند. در شرکت های خصوصی اگر به عنوان یک کارمند استخدام شوید، سقف حقوق مشخص دارید مگر اینکه سهامدار شرکت باشید.

شرکت های خصوصی معمولا پروژه های کلان دولتی را به صورت پیمانکاری می گیرند و مهندس مکانیک برای یک پیمانکار کار خواهد کرد. اما در شرکت های دولتی بزرگتر شما می توانید با استفاده از اعتبار خود، همکاران را متقاعد کنید که پروژه را به شرکت شما بسپارند. علاوه بر رایزنی پروژه های شرکتی که در آن کار می کنید، می توانید با رایزنی بیشتر به تبلیغ عملکرد پیمانکار قبلی بپردازید. این یعنی می توانید فراتر از شرکت خود کار کنید و بر اعتبار پیمانکاران خود اضافه کنید. داشتن یک کسب و کار کوچک کارگاهی و کارآفرینی برای کسی که مکانیک خوانده اصلا دور از ذهن نیست. این رشته تحصیلی آنقدر متنوع و گسترده است که تقریبا همه چیز را در اختیار دارد. با داشتن یک کارگاه تولیدی شخصی می توانید خوداشتغالی یا کارآفرینی کنید. چند سال ابتدایی شروع کار در ازای ساعات کاری زیاد درآمد کمی دارید اما در عرض چند سال رشد چشمگیری خواهید داشت.